Studied by: Dr. Reza Lankarani
با توجه به اطلاعات ارائهشده، آینده ارزهای دیجیتال و پولهای دیجیتال تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که برخی از جنبههای کلیدی آن به شرح زیر است:
1. رسیدن به بلوغ بازار:
پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۵، بازار ارزهای دیجیتال با افزایش پذیرش عمومی، قوانین شفافتر و مشارکت بیشتر نهادهای مالی، به بلوغ بیشتری دست یابد . این روند میتواند باعث کاهش نوسانات شدید و افزایش اعتماد سرمایهگذاران شود.
2. گسترش کاربردهای عملی:
ارزهای دیجیتال نه تنها بهعنوان سرمایهگذاری، بلکه در حوزههایی مانند پرداختهای روزمره، قراردادهای هوشمند، و حوزههای نوآورانه مانند دیفای (مالی غیرمتمرکز) و توکنهای غیرمثلی (NFT) نیز نقش پیدا خواهند کرد ۲۵. برخی تحلیلگران حتی پیشبینی میکنند که ارزهای دیجیتال ممکن است در آینده به عنوان اولویت اصلی در معاملات روزمره انسانها تبدیل شوند .
3. تأثیر قوانین و نهادها:
قانونگذاریهای شفاف و مشارکت نهادهای مالی بزرگ (مانند بانکها یا صندوقهای سرمایهگذاری) میتواند به ثبات بازار کمک کند. البته، چالشهای نظارتی و امنیتی همچنان وجود خواهند داشت .
4. پیشرفت فناوری بلاک چین:
بهبود زیرساختهای فناوری (مانند مقیاسپذیری و کاهش مصرف انرژی) و ظهور پروژههای نوآورانه مانند وب۳ و توکنهای مبتنی بر هوش مصنوعی، تحول بیشتری را در این حوزه رقم خواهند زد .
5. پیشبینی برای ارزهای خاص:
- بیت کوین پس از هاوینگ چهارم در سال ۲۰۲۴، وارد چرخه صعودی جدیدی شده است که ممکن است تا سال ۲۰۲۵ ادامه یابد .
- ارزهایی مانند ریپل (XRP) و سولانا (SOL) نیز به دلیل پتانسیل رشد و استفاده در حوزههایی مانند پرداختهای بینالمللی، ممکن است به ارزش بازار ۲۰۰ میلیارد دلاری برسند .
6. چالشهای پیش رو:
عدم قطعیت در قوانین کشورها، حملات امنیتی، و رقابت با پولهای دیجیتال بانکهای مرکزی (CBDC) از جمله موانعی هستند که ممکن است روند پیشرفت را تحت تأثیر قرار دهند .
نتیجهگیری:
آینده ارزهای دیجیتال به طور قطعی پر از همزیستی چالش و فرصت است. با این حال، اگر این فناوری بتواند با رویکردی متعادل به مسائل نظارتی، امنیتی و اجتماعی پاسخ دهد، ممکن است به عنوان بخشی جداییناپذیر از سیستم مالی جهانی شکل بگیرد .
برای کنترل چالشهای نظارتی و امنیتی و جلوگیری از پولشویی در فضای رمزارزها، راهکارهای زیر پیشنهاد میشود که بر اساس اطلاعات ارائهشده تنظیم شدهاند:
۱. کنترل چالشهای نظارتی:
- اجرای سیاستهای شناسایی و احراز هویت مشتریان (KYC/AML):
صرافیهای ارز دیجیتال باید ملزم به جمعآوری اطلاعات هویتی کاربران شوند تا از سوءاستفاده مجرمان جلوگیری شود ۲۳.
- هماهنگی بینالمللی برای تدوین قوانین واحد:
تقویت همکاریهای جهانی برای توافق روی استانداردهای نظارتی (مانند قوانین گروه عملیات مالی (FATF)) میتواند به کاهش ناهماهنگیهای حقوقی کمک کند ۴۶.
- نظارت بر ابزارهای پرداخت بینام:
حذف یا محدودکردن ابزارهای پرداخت غیرقابل ردیابی (مانند برخی رمزارزهای محرمانه) و تأکید بر استفاده از سیستمهای شفافتر ۵.
۲. کاهش خطرات امنیتی:
- استفاده از فناوریهای پیشرفته نظارتی:
بهکارگیری هوش مصنوعی و تحلیل بلاکچین برای ردیابی الگوهای مشکوک در معاملات (مانند انتقالهای مکرر بین صرافیها یا استفاده از "میکسرها") .
- افزایش امنیت صرافیها و کیفپولها:
الزام صرافیها به رعایت استانداردهای امنیتی سختگیرانه (مانند ذخیره سرد (Cold Storage) برای داراییها) .
۳. جلوگیری از پولشویی:
- محدودکردن دسترسی به صرافیهای غیرمجاز:
سیاستهای سختگیرانه علیه صرافیهای بدون مجوز که از قوانین ضد پولشویی (AML) تبعیت نمیکنند .
- گزارشگیری از تراکنشهای مشکوک:
الزام صرافیها به گزارش تراکنشهای بزرگ یا غیرعادی به مراجع نظارتی (مانند مرکز اطلاعات مالی)۰.
- استفاده از قوانین "مسافر" (Travel Rule):
الزام صرافیها به اشتراک اطلاعات هویتی فرستنده و گیرنده در تراکنشهای بینالمللی .
۴. پشتوانه رمزارزها:
- پشتوانه تکنولوژیکی:
امنیت و شفافیت بلاکچین بهعنوان پایه اعتماد به رمزارزها (مانند بیتکوین که توسط شبکه غیرمتمرکز امنیت مییابد) ۸.
- پشتوانه ارزشی:
برخی رمزارزها (مانند استیبلکوینها) به داراییهای فیزیکی (مانند دلار یا طلا) پشتوانه دارند، در حالی که سایرین (مانند بیتکوین) بر پایه کمیابی و تقاضای بازار استوارند .
۵. چالشهای پیش رو:
- هماهنگی بین کشورها:
تفاوت در قوانین ملی ممکن است به ایجاد "آسمانهای نظارتی" منجر شود که مجرمان از آن سوءاستفاده کنند ۴.
- رقابت با پولهای دیجیتال بانکهای مرکزی (CBDC):
ظهور CBDCها ممکن است باعث کاهش جایگاه رمزارزهای غیرمتمرکز شود، اما همچنان نیاز به حل مسائل نظارتی دارد ۱۰.
نتیجهگیری:
با ترکیب قوانین شفاف، فناوریهای نظارتی پیشرفته، و همکاری جهانی، میتوان چالشهای نظارتی و امنیتی را مدیریت کرد. همچنین، پشتوانه رمزارزها به امنیت فناوری و مکانیسمهای اقتصادی (مانند کمیابی یا پشتوانه دارایی) وابسته است .
برای نظارت مؤثر بر معاملات رمزارزی، روشهای زیر بر اساس اطلاعات ارائهشده پیشنهاد میشوند:
۱. استفاده از ابزارهای تحلیلی و نرمافزارهای امنیتی:
- پیگیری معاملات از طریق افزونهها یا نرمافزارهای مطمئن برای شناسایی فعالیتهای مشکوک (مانند تراکنشهای غیرعادی یا استفاده از "میکسرها") ۲.
- بهکارگیری پروتکلهای امنیتی مانند رمزنگاری SSL/TLS، امضای دیجیتال، و احراز هویت دو مرحلهای توسط صرافیها ۵.
۲. نظارت حقوقی و قضایی:
- تطبیق دادن رکن مادی جرایم رمزارزی با قوانین موجود توسط دستگاههای قضایی برای شناسایی و پیگیری فعالیتهای مجرمانه ۸.
- رعایت قوانین داخلی (مانند محدودیتهای ایران بر معاملات رمزارزها بر اساس ماده ۲ قانون مجازات اسلامی) ۹.
۳. مدیریت ریسک و کنترل احساسات:
- تعیین حد ضرر (Stop Loss) و تنوعبخشی به سبد دارایی برای کاهش آسیبهای ناشی از نوسانات بازار .
- کنترل احساسات و پایبندی به استراتژیهای از پیش تعیینشده برای جلوگیری از تصمیمگیریهای احساسی .
۴. هماهنگی بین صرافیها و نهادهای نظارتی:
- اشتراک اطلاعات هویتی فرستنده و گیرنده در تراکنشهای بینالمللی (مطابق قانون Travel Rule) .
- گزارشدهی تراکنشهای بزرگ یا غیرمعمول به مراجع نظارتی (مانند مرکز اطلاعات مالی) .
۵. آموزش و بهروزرسانی مستمر:
- مطالعه مداوم تغییرات قوانین و فناوریهای جدید برای شناسایی بهموقع تهدیدها و فرصتها.
این روشها با ترکیب ابزارهای فناوری، قوانین حقوقی، و رویکردهای مدیریتی، میتوانند به نظارت مؤثر بر معاملات رمزارزی کمک کنند.برای حفاظت از حسابهای رمزارزی، روشهای امنیتی زیر پیشنهاد میشوند که بر اساس منابع ارائهشده تنظیم شدهاند:
۱. استفاده از کیفپولهای سختافزاری (Hardware Wallets)
- ذخیره رمزارزها در کیفپولهای سختافزاری (مانند لجر یا ترزور) که داراییها را بهصورت آفلاین نگهداری میکنند و از دسترسی هکرها دور میمانند ۴۶۹.
۲. فعالسازی احراز هویت دو مرحلهای (۲FA)
- افزودن لایه امنیتی با روشهایی مانند احراز هویت دو مرحلهای (مثلاً اپلیکیشنهای احراز هویت یا کدهای SMS) برای دسترسی به حسابها ۵۹۴.
۳. انتخاب رمز عبور قوی و منحصر به فرد
- استفاده از رمزهای عبور پیچیده که ترکیبی از حروف بزرگ، کوچک، اعداد و نمادها باشند و از رمزهای مشابه برای چندین حساب اجتناب شود ۳۹.
۴. ذخیرهسازی سرد (Cold Storage)
- نگهداری رمزارزها در کیفپولهای آفلاین یا کاغذی که از اتصال به اینترنت دور هستند تا از حملات سایبری جلوگیری شود ۶۷.
۵. استفاده از شبکههای خصوصی مجازی (VPN)
- اتصال به اینترنت از طریق VPN برای مخفی نگه داشتن آدرس IP و جلوگیری از ردیابی فعالیتهای معاملاتی ۸.
۶. پایش مداوم تراکنشها با ابزارهای تحلیلی
- استفاده از نرمافزارها و مدلهای هوش مصنوعی برای شناسایی الگوهای مشکوک (مانند تراکنشهای غیرعادی یا استفاده از میکسرها) ۱۲.
۷. رعایت استانداردهای KYC/AML
- همکاری با صرافیهای معتبر که احراز هویت کاربران را انجام میدهند و از تراکنشهای مشکوک گزارش تهیه میکنند ۴۶.
۸. اجتناب از فیشینگ و لینکهای مشکوک
- عدم کلیک روی لینکهای ناشناس یا ایمیلهای جعلی که ادعا میکنند از طرف صرافیها هستند ۹۶.
۹. تنوعبخشی به کیفپولها و استفاده از چندامضایی
- پخش داراییها در چند کیفپول مختلف و استفاده از سیستم چندامضایی برای افزایش امنیت ۱۰۴.
۱۰. بهروزرسانی نرمافزارها و دستگاهها
- نصب بهموقع بهروزرسانیهای امنیتی برای جلوگیری از آسیبپذیریهای نرمافزاری ۹۷.
۱۱. پشتیبانگیری منظم از اطلاعات کیفپول
- ذخیره ایمن کلیدهای بازیابی (Recovery Phrases) در محیطی فیزیکی و امن (مانند گاوصندوق) ۷۹.
۱۲. آموزش و آگاهی از تهدیدهای امنیتی
- مطالعه مداوم تکنیکهای جدید حملات سایبری و روشهای مقابله با آنها .
این روشها با ترکیب فناوری، مدیریت ریسک و آگاهی کاربران، میتوانند به حفاظت مؤثر از داراییهای دیجیتال کمک کنند.برای پایش تراکنشهای مشکوک رمزارز، ابزارهای زیر بر اساس منابع ارائهشده پیشنهاد میشوند:
۱. ابزارهای تحلیل بلاکچین
- Chainalysis KYT:
این ابزار از خدمات احراز مبدا تراکنش (KYT) استفاده میکند و به شناسایی فعالیتهای مشکوک در شبکههای بلاکچین کمک میکند ۱۴.
- Bscscan و Blockchain.com:
این پلتفرمها امکان ردیابی تراکنشهای بیتکوین و شبکه بایننس هوشمند (BSC) را فراهم میکنند .
۲. پلتفرمهای ردیابی تراکنشهای تتر
- ClankApp:
ابزاری کاربرپسند برای ردیابی تراکنشهای تتر (USDT) و مشاهده جزئیات آنها با نمودارهای تحلیلی ۲.
۳. سیستمهای شناسایی تراکنش هوشمند (KYT)
- الگوریتمهای هوش مصنوعی:
سیستمهای KYT با استفاده از هوش مصنوعی، تراکنشهای غیرعادی یا مشکوک را شناسایی و به کاربران یا نهادهای نظارتی اطلاع میدهند ۸.
۴. ابزارهای رصد کیفپولهای نهنگها
- دکس چک (DexCheck):
این ابزار فعالیت صرافیهای غیرمتمرکز و تراکنشهای کیفپولهای بزرگ (نهنگها) را رصد میکند ۳.
- دیبانک (DeBank):
یکی از محبوبترین ابزارها برای ردیابی کیفپولها، ارسال اعلانهای تراکنشی و نظارت بر داراییها ۷۹.
۵. تشخیص خدمات میکسینگ (Mixing Services)
- تحلیل بلاکچین:
ابزارهایی مانند Chainalysis از تکنیکهای تحلیلی برای شناسایی استفاده از خدمات میکسینگ (که برای پنهان کردن منبع داراییها به کار میروند) استفاده میکنند ۱۰.
۶. پلتفرمهای هشداردهنده
- ردیابهای کیف پول:
برخی ابزارها مانند موارد معرفیشده در ۶ و ۷، امکان تنظیم هشدار برای تراکنشهای خاص یا تغییرات قیمت را فراهم میکنند.
۷. پایش صرافیهای غیرمتمرکز (DEXها)
- DexCheck:
این ابزار به کاربران کمک میکند تا فعالیتهای مشکوک در صرافیهای غیرمتمرکز را شناسایی کنند ۳.
این ابزارها با ترکیب تحلیل دادههای بلاکچین، هوش مصنوعی و روشهای نظارتی، به کاربران و نهادها کمک میکنند تا تراکنشهای مشکوک را شناسایی و از فعالیتهای مجرمانه جلوگیری نمایند.
نگارنده و محقق: دکتر رضا لنکرانی-جراح