برگشت استوما پس از تشکیل استومای اورژانسی—اهمیت زمانبندی: یک مطالعه کوهورت گذشتهنگر چندمرکزی

برگشت استوما پس از تشکیل استومای اورژانسی—اهمیت زمانبندی: یک مطالعه کوهورت گذشتهنگر چندمرکزی

مرور و تفسیر علمی مقاله مکدونالد و همکاران (۲۰۲۵)  - دکتر رضا لنکرانی-جراح 

خلاصه یافتههای کلیدی  

مکدونالد و همکاران (۲۰۲۵) در یک مطالعه کوهورت گذشتهنگر چندمرکزی بر روی ۵۰۵ بیمار با استومای اورژانسی در بیمارستانهای سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS)، بینشهای مهمی در مورد نتایج برگشت استوما ارائه کردند. تنها ۲۸.۹٪ از بیماران تحت عمل برگشت استوما قرار گرفتند با میانگین تأخیر ۱۶.۹ ماه. برگشت زودهنگام (≤۱۸ ماه) بهطور معنیداری عوارض (۷.۹٪ در مقابل ۳۵.۱٪)، مدت بستری (۶ روز در مقابل ۷ روز) و نرخ ایلئوس (۲۱.۳٪ در مقابل ۶۴.۹٪) را کاهش داد. پیشبینیکنندههای تأخیر در برگشت شامل جنسیت مذکر و درمان کمکی بودند، در حالی که عدم برگشت با شکنندگی، محرومیت اجتماعی-اقتصادی و نمره ASA بالاتر مرتبط بود. نویسندگان بر موانع سیستمیک در مراقبت بهموقع تأکید کرده و خواستار استانداردسازی مسیرهای درمانی برای کاهش نابرابریها شدند.  

نقاط قوت  

۱. روششناسی قوی: استفاده از رگرسیون کاکس و مدلهای لجستیک، استنباطهای علّی درباره پیشبینیکنندههای زمانبندی برگشت و عدم برگشت را تقویت میکند.  

۲. بینشهای مختص NHS: پر کردن خلأ ادبیات با تمرکز بر سیستم جراحی بریتانیا که با چالشهای سیستمیک منحصربهفردی روبهروست.  

۳. تحلیل اجتماعی-اقتصادی: شناسایی نوآورانه محرومیت بهعنوان پیشبینیکننده عدم برگشت، نابرابریهای دسترسی به مراقبت را آشکار میکند که با تحقیقات گستردهتر در زمینه نابرابریهای سلامت همسوست.  

۴. اهمیت بالینی: تأکید بر موربیدیتی ناشی از تأخیر در برگشت استوما، ضرورت بهینهسازی زمانبندی را تقویت میکند که با مطالعات پیشین در مورد برگشتهای انتخابی همخوانی دارد.  

نقاط ضعف  

۱. طرح گذشتهنگر: مستعد سوگیریهای انتخاب و مخدوشکنندههاست که نتیجهگیریهای علّی را محدود میکند (مثلاً عوامل اندازهگیری نشده مانند ترجیحات بیمار ممکن است بر تصمیمات تأثیرگذار باشند).  

۲. فقدان استانداردسازی: نبود پروتکلهای یکسان برای برگشت استوما در مراکز مختلف، مقایسهها را پیچیده میکند.  

۳. تعمیمپذیری محدود: یافتهها ممکن است برای سیستمهای غیر از NHS، بهویژه در محیطهای کممنبع، قابل اعمال نباشند.  

۴. دادههای مفقود: بررسی ناکافی پیامدهای گزارششده توسط بیماران (مانند کیفیت زندگی) که برای ارزیابی جامع مراقبت حیاتی است.  

مقایسه با مقالات موجود  

این مطالعه شواهد پیشین مبنی بر بهبود نتایج با برگشت زودهنگام را تأیید میکند. بهعنوان مثال، مطالعاتی مانند ارجاع نشان دادند که برگشت در بازه ۴۵ تا ۱۱۰ روز ایمن است، در حالی دیگران مزایای بستن زودهنگام ایلئوستومی را گزارش کردند. با این حال، مکدونالد و همکاران این یافتهها را به جمعیت کمتر مطالعهشده استومای اورژانسی تعمیم میدهند. تأکید آنها بر موانع اجتماعی-اقتصادی نیز با پژوهشهایی مانند ارجاع که کیفیت زندگی پایینتر در بیماران استومای اورژانسی را نشان دادند، همسوست.  

پیامدها و جهتگیریهای آینده  

۱. تدوین راهنماهای بالینی: استانداردسازی پروتکلهای برگشت استوما (همانطور که مطالعاتی مانند ارجاع پیشنهاد کردند) میتواند تأخیرها را کاهش دهد. ایجاد مراکز اختصاصی "غیراورژانسی" (cold sites) در NHS برای جراحیهای انتخابی ممکن است تأخیرهای ناشی از همهگیری را جبران کند.  

۲. مداخلات برای برابری: کاهش نابرابریهای مرتبط با محرومیت نیازمند اصلاحات سیاستی، مانند برنامههای هدفمند یا تخصیص منابع است.  

۳. کارآزماییهای آیندهنگر: انجام آزمایشهای تصادفی کنترلشده چندمرکزی (RCTs) برای تأیید آستانههای زمانی برگشت زودهنگام و ارزیابی کیفیت زندگی بلندمدت ضروری است.  

نتیجهگیری  

مکدونالد و همکاران (۲۰۲۵) با روشن کردن تعامل بین زمانبندی، عوارض و نابرابریهای سیستمیک در برگشت استومای اورژانسی، سهم مهمی ایفا میکنند. اگرچه محدودیتهایی وجود دارد، این مطالعه نیاز به چارچوبهای ساختاریافته برای بهبود نتایج را برجسته میکند. تحقیقات آینده باید بر معیارهای متمرکز بر بیمار و رفع موانع دسترسی عادلانه به مراقبت تمرکز کنند تا برگشت استوما هم بهموقع و هم در دسترس همه باشد.

Reza Lankarani M.D 

Published: 29 March 2025

doi.org/10.1186/s13017-025-00598-3

World Journal of Emergency Surgery